Dane kontaktowe
60-318 POZNAŃ, ul. Władysława Węgorka 20
tel.: +48 61 864 9000, fax: +48 61 867 6301
e-mail: sekretariat@iorpib.poznan.pl
PORADNIK SYGNALIZATORA OCHRONY ZBÓŻ
Recenzenci:
Prof. dr hab. Wiesław Koziara, Dr hab. Katarzyna Panasiewicz
Autorzy opracowania:
dr hab. Anna Tratwal
dr hab. Paweł K. Bereś
prof. dr hab. Marek Korbas
mgr inż. Jakub Danielewicz
dr Ewa Jajor
dr inż. Joanna Horoszkiewicz-Janka
dr inż. Magdalena Jakubowska
mgr inż. Kamila Roik
dr inż. Marcin Baran
dr inż. Przemysław Strażyński
dr Wojciech Kubasik
dr inż. Tomasz Klejdysz
prof. dr hab. Paweł Węgorek
dr Joanna Zamojska
mgr inż. Daria Dworzańska
dr hab. Przemysław Barłóg
Autorzy zdjęć:
dr inż. Marcin Baran, dr hab. Przemysław Barłóg, dr hab. Paweł K. Bereś,
mgr inż. Jakub Danielewicz, dr inż. Tomasz Klejdysz, prof. dr hab. Marek Korbas, dr Wojciech Kubasik, dr inż. Magdalena Jakubowska, mgr inż. Kamila Roik, dr inż. Przemysław Strażyński,
prof. dr hab. Paweł Węgorek,
Poznań 2017
CENA 20,90 zł
SPIS TREŚCI
I. WSTĘP
II. TERMINOLOGIA (MONITOROWANIE, SYGNALIZACJA, PROGI SZKODLIWOŚCI)
III. PROGNOZOWANIE I SYGNALIZACJA TERMINÓW ZABIEGÓW OCHRONY ROŚLIN PRZED CHOROBAMI ZBÓŻ
1. MĄCZNIAK PRAWDZIWY ZBÓŻ I TRAW – Blumeria graminis
2. RDZA BRUNATNA PSZENICY – Puccinia recondita f.sp. tritici
3. RDZA ŻÓŁTA – Puccinia striiformis
4. RDZA BRUNATNA ŻYTA – Puccinia recondita f.sp. secalis
5. RDZA JĘCZMIENIA (KARŁOWA JĘCZMIENIA) – Puccinia hordei
6. SEPTORIOZA PLEW PSZENICY – Phaeosphaeria nodorum, st. kon. Stagonospora
7. SEPTORIOZA PASKOWANA LIŚCI PSZENICY – Mycosphaerella graminicola, st. kon. Zymaseptoria tritici
8. ZGORZEL PODSTAWY ŹDŹBŁA – Gaeumannomyces graminis
9. FUZARYJNA ZGORZEL PODSTAWY ŹDŹBŁA I KORZENI – Fusarium spp
10. ŁAMLIWOŚĆ ŹDŹBŁA ZBÓŻ – Oculimacula yallundae, st. kon. Helgardia herpotrichoides, Oculimacula acuformiis, st. kon. H. acuformis
11. GŁOWNIA PYLĄCA JĘCZMIENIA – Ustilago nuda
12. ŚNIEĆ CUCHNĄCA PSZENICY – Tilletia caries
ŚNIEĆ GŁADKA PSZENICY – Tilletia laevis
ŚNIEĆ KARŁOWA PSZENICY – Tilletia controversa
13. PLAMISTOŚĆ SIATKOWA JĘCZMIENIA – Pyrenophora teres, st. kon. Drechslera teres
14. SPORYSZ ZBÓŻ I TRAW – Claviceps purpurea (Buławinka czerwona), st. kon. Sphacelia segetum
15. RYNCHOSPORIOZA ZBÓŻ – Rhynchosporium secalis
16. BRUNATNA PLAMISTOŚĆ LIŚCI (DTR) – Pyrenophora tritici – repentis, st. kon. Drechslera tritici-repentis
17. FUZARIOZA KŁOSÓW – Fusarium spp
18. CZERŃ ZBÓŻ – Alternaria spp., Cladosporium spp., Epiccocum spp., Ascochyta spp
IV. PROGNOZOWANIE I SYGNALIZACJA TERMINÓW ZABIEGÓW OCHRONY ROŚLIN PRZED SZKODNIKAMI ZBÓŻ
1. MSZYCA CZEREMCHOWO-ZBOŻOWA – Rhopalosiphum padi (L.)
2. MSZYCA ZBOŻOWA – Sitobion avenae (F)
3. MSZYCA RÓŻANO-TRAWOWA – Metopolophium dirhodum (Walk.)
4. MSZYCA KUKURYDZIANA – Rhopalosiphum maidis (Fitch)
5. SKOCZKI – SKOCZKOWATE Cicadellidae, Aphrophoridae
SKOCZEK SZESCIOREK – Macrosteles laevis (Rib.)
ZGŁOBIK SMUŻKOWANY – Psammotettix alienus (Dahlb.)
PIENIK ŚLINIANKA – Philaenus spumarius (L.)
6. LEDNICA ZBOŻOWA – Aelia acuminata (L.)
7. ŻÓŁWINEK ZBOŻOWY – Eurygaster maura (L.)
8. WCIORNASTKI – Thysanoptera
WCIORNASTEK ZBOŻOWIEC – Haplothrips aculeatus (Fab.)
WCIORNASTEK PSZENICZNIK – Haplothrips tritici (Kurd.)
WCIORNASTEK ZĘBOROGI – Limothrips denticornis (Hal.)
WCIORNASTEK ZBOŻOWY BEZZĘBNY – Limothrips cerealium (Hal.)
WCIORNASTEK OWSIAREK – Stenothrips graminum (Uzl.)
9. ROLNICE – LARWY GĄSIENIC Z PODRODZINY ROLNIC (Noctuinae)
ROLNICA ZBOŻÓWKA – Agrotis segetum (Den. et Schiff.)
ROLNICA CZOPÓWKA – Agrotis exclamationis (L.)
ROLNICA PANEWKA – Xestia c – nigrum (L.)ROLNICA GWOŹDZIÓWKA – Agrotis ipsilon (Hufn.)
10. ZWÓJKA KŁOSÓWECZKA (= kłosowa) – Cnephasia longana (Haw.)
11. ZWÓJKA ZBOŻÓWECZKA – Cnephasia pumicana (Zell.)
12. SKRZYPIONKI – Oulema spp.
13. DRUTOWCE – LARWY Z RODZINY SPRĘŻYKOWATYCH (Elateridae)
14. PĘDRAKI – LARWY POŚWIĘTNIKOWATYCH (Scarabeidae)
15. ŁOKAŚ GARBATEK – Zabrus tenebrioides (Goeze)
16. ŹDZIEBLARZ PSZENICZNY – Cephus pygmaeus (L.)
17. PACIORNICA PSZENICZANKA – Contarinia tritici (Kirby)
18. PRYSZCZAREK PSZENICZNY – Sitodiplosis mosellana (Gehin)
19. PRYSZCZAREK ZBOŻOWIEC – Haplodiplosis marginata (v. Roser) (syn. Haplodiplosis equestris (Wagner))
20. PRYSZCZAREK HESKI – Mayetiola destructor (Say)
21. PLONIARKA ZBOŻÓWKA – Oscinella frit (L.) i Oscinella pusilla (Meig.)
22. NIEZMIARKA PASKOWANA – Chlorops pumilionis (Bjerk.)
23. MINIARKI (Agromyzidae) – Chromatomyia fuscula (Ztt.), Chromatomyia nigra
V. USZKODZENIA POWODOWANE PRZEZ ZWIERZĘTA KRĘGOWE
1. DZIK – Sus scrofa (L.)
2. JELEŃ SZLACHETNY – Cervus elaphus (L.)
3. SARNA – Capreolus capreolus (L.)
4. DANIEL – Dama dama (L.)
5. GAWRON – Corvus frugilegus (L.)
6. WRÓBEL – Passer spp.
7. PTAKI KACZKOWATE – Anatidae
ŁABĘDŹ NIEMY – Cygnus olor (J.F. Gmelin)
GĘŚ ZBOŻOWA – Anser fabalis (Letham)
GĘŚ GĘGAWA – Anser anser (L.)
VI. NIEDOBORY SKŁADNIKÓW POKARMOWYCH
1. AZOT (N)
2. FOSFOR (P)
3. POTAS (K)
4. MAGNEZ (Mg)
5. SIARKA (S)
6. WAPŃ (Ca)
7. MIEDŹ (Cu)
8. MANGAN (Mn)
VII. SKOROWIDZ POLSKICH SPRAWCÓW CHORÓB
VIII. SKOROWIDZ ŁACIŃSKICH SPRAWCÓW CHORÓB
IX. SKOROWIDZ POLSKICH NAZW SZKODNIKÓW
X. SKOROWIDZ ŁACIŃSKICH NAZW SZKODNIKÓW
XI. SPIS FOTOGRAFII
XII. KLUCZ DO OKREŚLANIA FAZ ROZWOJOWYCH ZBÓŻ W SKALI BBCH
XIII. LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA
60-318 POZNAŃ, ul. Władysława Węgorka 20
tel.: +48 61 864 9000, fax: +48 61 867 6301
e-mail: sekretariat@iorpib.poznan.pl